Uważaj na swoje prawo jazdy – stało się celem przestępców

Dowiedz się, jakie są najpowszechniejsze oszustwa z wykorzystaniem skradzionego prawa jazdy i poznaj praktyczne wskazówki, które pomogą Ci podjąć odpowiednie działania, jeśli zgubisz dokument lub dojdzie do naruszenia Twoich danych.

Jak można wykorzystać skradzione prawo jazdy?

Prawo jazdy zawiera wiele informacji, które można wykorzystać do przejęcia tożsamości osoby trzeciej. Chociaż w Polsce nie jest to tak szeroko akceptowany dokument, jak dowód osobisty czy paszport, przestępcy do perfekcji opanowali sposoby na maksymalne wykorzystanie dostępnych tam informacji.

W niektórych przypadkach złodzieje mogą posunąć się do wykorzystania danych osobowych i numeru prawa jazdy ofiary do bezprawnego utworzenia kopii dokumentu. Mogą także próbować zmienić pewne zawarte tam informacje, takie jak zdjęcie czy datę urodzenia. Przejęty dokument można wykorzystać do stworzenia podróbek, które posiadają potrzebne zabezpieczenia i wyglądają realistycznie.

Chociaż prawo jazdy zawiera zdjęcie właściciela, osoba wykazująca chociaż kilka podobnych cech fizycznych mogłaby teoretycznie korzystać z nieswojego dokumentu i udawać, że należy on do niej.

Kradzież tożsamości

Skradzione prawo jazdy można wykorzystać także na inny sposób, niekoniecznie powiązany z użyciem fizycznego dokumentu. Prawo jazdy przejęte przez przestępcę może stać się sposobem ułatwiającym zdobycie kolejnych wrażliwych danych i wykorzystania ich do popełnienia oszustwa. Przestępcy posiadający podstawowe dane osobowe mogą je wykorzystać w darknecie do zdobycia kolejnych informacji, które mogły się tam dostać np. w wyniku wycieków.

Oznacza to, że posiadając imię, nazwisko, datę urodzenia czy miejsce zamieszkania, można łatwo znaleźć powiązany z nimi adres e-mail, loginy i hasła, numer telefonu, numery kart kredytowych, historię zatrudnienia, a nawet szczegóły aktywności online.

Przechwycone w ten sposób dane można wykorzystać na różne sposoby i chociaż wiele instytucji finansowych czy urzędów wykorzystuje dodatkowe zabezpieczenia chroniące przed wyłudzeniami, wciąż zdarzają się przypadki, w których przestępcy czerpią korzyści finansowe, podszywając się pod kogoś innego.

Teoretycznie prawo jazdy i zdobyte z jego pomocą dane mogą pomóc w otwieraniu fałszywych kont, dokonywania zakupów, wynajmowania pojazdów lub nieruchomości, tworzenia fałszywych dowodów tożsamości czy unikania mandatów. Najbardziej poszkodowaną stroną będzie oczywiście właściciel skradzionych danych, który może doświadczyć strat finansowych, pogorszenia historii kredytowej czy problemów prawnych.

Jak dochodzi do kradzieży prawa jazdy?

Przestępcy mogą uzyskać dostęp do danych z prawa jazdy lub do samego dokumentu na kilka sposobów.

Oto najpopularniejsze z nich:

• Kradzież fizyczna – dokument można zdobyć podczas kradzieży portfela lub torebki. W niektórych przypadkach do kradzieży może dojść także bezpośrednio ze skrzynki pocztowej. W Polsce nadal istnieje możliwość uzyskania nowego prawa jazdy drogą pocztową, bez konieczności odbioru osobistego.

• Kradzież cyfrowa – zdalne pozyskanie danych z prawa jazdy może być jeszcze łatwiejsze niż fizyczne uzyskanie dokumentu. Przestępcy mogą podszywać się pod pracowników urzędów lub instytucji i zdobywać dane prawa jazdy np. telefonicznie. Hakerzy mają wiele sposobów na wyłudzenie danych, na przykład poprzez phishing czy złośliwe oprogramowanie. Dobrym sposobem na zapewnienie sobie skutecznej ochrony podczas aktywności online jest zadbanie o swoją prywatność w Internecie. Ułatwia to sieć VPN. Oferowany przez niejednego operatora VPN darmowy okres próbny pozwala przetestować wszystkie funkcje bez ryzyka i opłat.

• Wycieki danych – przestępcy mogą uzyskać nielegalny dostęp do publicznych baz danych i rejestrów, które zawierają dane osobowe, w tym dane z prawa jazdy. W dark webie dostępnych jest wiele baz danych wypełnionych wrażliwymi informacjami o użytkownikach Internetu. Dzięki danym osobowym uzyskanym z dokumentu prawa jazdy można łatwiej zlokalizować te informacje, które odnoszą się bezpośrednio do ofiary kradzieży.

O ile możliwa jest ochrona przed kradzieżą fizyczną oraz wykorzystywanie nowych technologii i wiedzy do zapobiegania okolicznościom mogącym prowadzić do kradzieży cyfrowej, o tyle nie jest łatwo całkowicie uniknąć sytuacji, w której dochodzi do masowych wycieków danych.

5 sygnałów, że ktoś ma dostęp do Twojego prawa jazdy

W wielu przypadkach ofiary kradzieży prawa jazdy lub danych osobowych nie zdają sobie z tego sprawy do momentu, aż nie zostaną wyrządzone szkody. Dużo łatwiej jest zauważyć brak fizycznego dokumentu i podjąć szybkie działania.

Jednak jeśli informacje o prawie jazdy zostaną ujawnione np. w wyniku naruszenia danych lub kradzieży cyfrowej, ofiara może dowiedzieć się o tym po wielu tygodniach lub miesiącach. Najczęściej ma to miejsce, gdy złodziej tożsamości będzie próbował ubiegać się o pożyczkę w banku lub instytucji pozabankowej, będzie chciał wynająć mieszkanie posługując się skradzionym prawem jazdy, zacznie popełniać przestępstwa drogowe legitymując się skradzionym dokumentem lub zacznie dokonywać zakupów ratalnych.

Oto 5 sygnałów, które mogą świadczyć o tym, że ktoś przejął Twoje prawo jazdy:

1. Trudne do zweryfikowania zapytania kredytowe – warto regularnie sprawdzać swoje raporty kredytowe lub dane dostępne w ogólnopolskich rejestrach dłużników. Znajduje się tam wiele cennych informacji nie tylko dotyczących zaciągniętych lub niespłaconych zobowiązań, ale także wszelkich prób uzyskania informacji o historii kredytowej. Twoje podejrzenia powinno wzbudzić pojawienie się zapytań, których nie jesteś w stanie zweryfikować.

2. Informacje o naruszeniu przepisów ruchu drogowego – zwróć na nie uwagę, zwłaszcza gdy pochodzą z miejsc, w których z pewnością Cię nie było lub dotyczą obcych pojazdów. Jeśli otrzymasz informację o mandacie, którego nie rozpoznajesz, możliwe, że ktoś mógł okazać Twoje prawo jazdy podczas kontroli drogowej.

3. Zmiany w dokumentach – co jakiś czas warto zerknąć w swoje dokumenty, aby upewnić się, że nie doszło do nieautoryzowanej zmiany danych adresowych lub osobowych.

4. Informacje o nowych usługach lub kontach – warto sprawdzać swoje wyciągi i raporty kredytowe, aby upewnić się, że nie pojawiają się tam informacje o nowych kartach kredytowych, pożyczkach, subskrypcjach czy zakupach, z którymi nie masz nic wspólnego.

5. Zawiadomienia o windykacji lub niezapłaconych rachunkach – to najprawdopodobniej najbardziej oczywisty dowód na to, że już jakiś czas temu doszło do naruszenia Twoich danych.

Jeśli zauważysz którykolwiek z powyższych sygnałów, prawdopodobnie oznacza to, że doszło już do naruszenia Twoich danych i konieczna jest Twoja niezwłoczna reakcja na potencjalną kradzież tożsamości.

Podsumowanie

Utrata prawa jazdy niesie za sobą poważne zagrożenia dla właściciela dokumentu. Przestępcy mogą wykorzystać dane z prawa jazdy na wiele sposobów: tworzyć fałszywe dokumenty, dokonywać oszustw online, zdobywać więcej wrażliwych danych lub łamać przepisy ruchu drogowego. Kradzież prawa jazdy może mieć formę fizyczną, cyfrową lub wynikać z wycieków danych. Chociaż całkowite uniknięcie zagrożeń nie jest możliwe, warto monitorować swoje dane i reagować na nietypowe zapytania kredytowe lub trudne do weryfikacji mandaty, aby jak najszybciej podjąć działania naprawcze.