Obchody Święta Niepodległości w Gorzowie

Mimo, że święto niepodległościowe przypada na niedzielę 11 listopada, to wiele wydarzeń i przedsięwzięć przypominających historię rozpoczęło się już na początku miesiąca. Zainicjował je „Tydzień Patriotyczny”, który na terenie województwa organizował Gorzowski Obwód Związku Harcerstwa Rzeczpospolitej.
Miesiąc listopad jest czasem szczególnej refleksji nad przemijaniem. 1 Listopada odwiedzaliśmy groby swoich bliskich zapalając symbolicznie znicz na znak pamięci, a środowiska kombatanckie zapalały znicze na grobach nieznanych żołnierzy. Harcerze jak co roku asystowali na cmentarzach przed pomnikami pełniąc warty honorowe. Były spacery po miejscach zapomnianych, czyli szlakiem grobów Powstańców Wielkopolskich i byłych więźniarek obozu koncentracyjnego z Ravensbrucku, którzy pochowani zostali na cmentarzu przy ulicy Warszawskiej.
W piątek w szkołach odbywały się akademie i uroczyste apele mające na celu przypomnienie historii powstania święta oraz wydarzeń z nim związanych. Na salach gimnastycznych szkół padało nazwisko Józefa Piłsudskiego, jako tego, od którego niepodległość się rozpoczęła.

W Szkole Podstawowej nr 5 im. Bohaterów 12 Kołobrzeskiego Pułku Piechoty, która współpracowała z byłą jednostką wojskową mieszczącą się niegdyś przy ulicy Myśliborskiej odbyła się akademia (zdjęcia obok), na którą przybyli kombatanci oraz przedstawiciele wojska.

- Co roku uczniowie klas starszych włączają się w organizację przedsięwzięcia i to oni są gospodarzami uroczystości. Dzieci podchodzą do tego z powagą, bo wiedzą, że przypominają swoim młodszym kolegom czasy, kiedy to Polska znikła z map Europy. Staramy się również przypomnieć dzieciom, czym jest patriotyzm - opowiada dyrektorka „piątki” Małgorzata Dolata.

Uroczystości państwowe to również czas wyróżnień ludzi, instytucji, którzy działając społecznie wyróżnili się dla kraju. Jednym z oznaczeń, jakie od piątku zawiśnie na sztandarze szkoły jest medal za zasługi dla Gorzowskiego Regionalnego Stowarzyszenia Kombatantów. Wyróżnienie zostało przyznane m.in. za podtrzymywanie tradycji patrona szkoły oraz opiekę nad wojskowym pomnikiem. Uroczystego zaczepienia medalu dokonali przedstawiciele Związku Żołnierzy Wojska Polskiego oraz Związku Kombatantów z Gorzowa. Jednak główną częścią apelu był występ artystyczny dzieci. Były pieśni patriotyczne oraz scenki przypominające daty rozbiorów Polski.

Z kolei w murach II Liceum Ogólnokształcącego przy ulicy Przemysłowej w piątek wieczorem uczniowie przygotowali Bal Niepodległościowy (zdjęcia obok).
 
- Zanim jednak odbył się bal, były wykłady historyczne prowadzone przez pracowników Instytutu Pamięci Narodowej, Przegląd Piosenki Patriotycznej oraz dzień patronki szkoły - wylicza dyrektor II LO Tomasz Pluta. Podczas warsztatów pracownicy IPN poruszyli problem patriotyzmu w czasach PRL-u. Wszystko zakończył bal, na który przybyło przeszło 400 uczniów. Wszyscy w kreacjach wieczorowych odtańczyli poloneza a następnie puścili w niebo lampiony. Następnie uczniowie bawili się do północy. Początki balu sięgają 1995 r., kiedy to sami uczniowie postanowili wyjść z nową inicjatywą czczenia święta - decyzja padła na bal.

W niedzielę miejskie uroczystości zapoczątkowała msza święta w gorzowskiej katedrze w intencji Ojczyzny, którą poprowadził biskup diecezjalny Stefan Regmunt. Biskup w „asyście” pocztów sztandarowych instytucji wojskowych wspomniał o potrzebie odwiedzania miejsc pamięci narodowych, a kombatanci Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej przekazali Gorzowskiemu Związkowi Harcerstwa Polskiego swój sztandar w ramach kontynuowania tradycji żołnierskich przez harcerzy.

Po mszy mieszkańcy przeszli wzdłuż ulicy Sikorskiego pod pomnik Józefa Piłsudskiego, gdzie rozpoczęła się dalsza część uroczystości. Były przemówienia zaproszonych gości, a część oficjalną zakończył występ zespołów artystycznych. Czymś nowym było wręczenie nagród za udział w konkursie pod tytułem „Polska, patriotyzm, niepodległość - co te słowa dla mnie znaczą?”, którego celem było propagowanie postaw patriotycznych.
W organizację obchodów włączyły się służby mundurowe wojska, policji oraz straży pożarnej wystawiając sprzęt m.in. wojskowy Kołowy Transporter Opancerzony Rosomak, straż - ciężki pojazd gaśniczo-ratowniczy i samochód drabina na podwoziu volvo a policja samochód drogówki i sprzęt pododdziałów prewencji.

Mieszkańcy cieszą się, że obchody z roku na rok nabierają coraz ciekawszej formy.  - Przyszliśmy tu z wnukami, aby zobaczyli jak obchodzi się święto niepodległości, a jednocześnie pokazać wojskowe pojazdy. Sami pamiętamy, jak kiedyś one były obchodzone, dziś to wygląda trochę inaczej, bardziej uroczyściej - wspominają Stanisław i Helena, którzy pod pomnik Józefa Piłsudskiego przyszli z wnukami.

Przypomnijmy - Narodowe Święto Niepodległości, ustanowione zostało 23 kwietnia 1937 r., czyli 20 lat po odzyskaniu niepodległości. Podczas II Wojny Światowej święto obchodzono tylko dwa razy (1937 i 1938 r.). Od 1926 r. 11 listopada dniem wolnym od pracy ustanowił Prezes Rady Ministrów Józef Piłsudski. W czasie II Wojny Światowej większość uroczystości odbywało się nie jawnie, bowiem za śpiewanie hymnu można było m.in. trafić do więzienia. W okresie PRL-u świętowanie (dzień zmieniono na 22 lipca) było piętnowane m.in. w okresie stanu wojennego przez oddziały ZOMO i Służbę Bezpieczeństwa. Dopiero władze sejmu PRL-u IX kadencji przywróciły dawną datę 11 listopada.

Marcin Kamiński