Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) – kiedy warto ją mieć?

Choć EKUZ jest często postrzegana jako formalność przed wakacyjnym wyjazdem, jej znaczenie jest znacznie większe – zwłaszcza gdy dojdzie do nagłego zachorowania, urazu lub potrzeby hospitalizacji. Co ważne, karta ta nie działa na identycznych zasadach w każdym kraju, dlatego warto wiedzieć, kiedy i jak z niej korzystać, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek. W poniższym artykule wyjaśniamy, w jakich sytuacjach karta EKUZ się przydaje, co obejmuje, a także, kiedy nie będzie wystarczająca.

Karta ubezpieczenia zdrowotnego EKUZ – co to takiego?

Karta EKUZ potwierdza prawo do korzystania z niezbędnych świadczeń zdrowotnych w czasie tymczasowego pobytu w innym państwie członkowskim UE lub EFTA na zasadach obowiązujących obywateli danego kraju. Co to oznacza w praktyce? Jeśli jesteś objęty polskim ubezpieczeniem zdrowotnym, możesz bez dodatkowych opłat skorzystać np. z pomocy lekarza rodzinnego, wizyty w szpitalu czy świadczeń ratujących życie, o ile w danym kraju są one świadczeniami opieki zdrowotnej finansowanymi ze środków publicznych.

Jeśli planujesz wyjazd i chcesz dowiedzieć się, jak uzyskać EKUZ, zajrzyj na oficjalny serwis rządowy z wnioskiem online. Wystarczy, że masz aktywne Internetowe Konto Pacjenta, a unikniesz wizyty w oddziale NFZ.

Sprawdź więcej na: ekuz.com.pl

EKUZ możesz złożyć również osobiście – co warto wiedzieć?

W przypadku składania wniosku osobiście należy udać się do oddziału wojewódzkiego NFZ z dokumentem tożsamości i potwierdzeniem ubezpieczenia (np. zaświadczeniem z ZUS, RMUA lub innym). Wniosek składasz na gotowym formularzu, który można pobrać ze strony internetowej lub otrzymać na miejscu. Uwaga: w ciągu ilu dni jest rozpatrywany wniosek? W większości przypadków karta wystawiana jest od ręki, choć przy wysyłce pocztą trzeba doliczyć czas dostarczenia – zwykle od 3 do 7 dni roboczych.

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego to dostęp do bezpłatnego leczenia – ale nie nie zawsze

Choć wiele osób sądzi, że karta EKUZ gwarantuje bezpłatne leczenie w każdym przypadku, prawda bywa bardziej złożona. W niektórych krajach funkcjonuje system współpłatności – wtedy istnieje obowiązek opłacenia części kosztów, nawet jeśli jesteś ubezpieczony. Dotyczy to m.in. wizyt u specjalistów, opłat za pobyt w szpitalu czy recept.

Co więcej, leczenia planowanego (np. operacji lub porodu) EKUZ może nie obejmować – w takich sytuacjach konieczne jest uzyskanie wcześniejszej zgody NFZ lub wykupienie prywatnej polisy. Jeśli nie jesteś tego świadomy, może się okazać, że będziesz musiał samodzielnie finansować koszty twojego leczenia.

Ubezpieczenie zdrowotne a prawo do karty EKUZ

Nie każdy ma prawo do karty automatycznie. Np. w przypadku umowy zlecenia lub pracy na podstawie umowy agencyjnej, najpierw należy sprawdzić, czy masz aktywne ubezpieczenie zdrowotne. W ubezpieczeniu zdrowotnym znajdziesz informację, czy zgłoszono Cię do ZUS i czy opłacane są składki.

Karta EKUZ przysługuje również osobom pobierającym świadczenia emerytalne, otrzymującym świadczenia przedemerytalne, a także innym uprawnionym, np. niewymienionych wcześniej osobom ubezpieczonym, jak dzieci, uczniowie czy studenci zgłoszeni jako członkowie rodziny.

EKUZ a prywatna opieka medyczna – czy karta pokryje jej koszty?

Jednym z najczęstszych nieporozumień związanych z kartą EKUZ jest przekonanie, że uprawnia ona do skorzystania z dowolnej placówki medycznej, również prywatnej. W rzeczywistości Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego działa wyłącznie w ramach publicznych systemów opieki zdrowotnej w krajach członkowskich UE i EFTA. Oznacza to, że jeśli trafisz do prywatnej kliniki, która nie ma umowy z odpowiednikiem lokalnego NFZ, za usługę najprawdopodobniej zapłacisz z własnej kieszeni. Problem ten dotyczy szczególnie krajów, gdzie prywatna służba zdrowia jest dominująca, np. w Hiszpanii, Grecji czy Chorwacji, dlatego przed wizytą warto upewnić się, czy dana placówka jest objęta systemem publicznym. W przypadku wątpliwości najlepiej zadzwonić do lokalnego punktu informacyjnego lub polskiej ambasady.

Czy EKUZ działa w Wielkiej Brytanii po Brexicie?

Po opuszczeniu Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię pojawiło się wiele pytań o status karty EKUZ na jej terytorium. Obecnie na mocy umowy między UE a UK Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego jest nadal honorowana na takich samych zasadach jak przed Brexitem. Oznacza to, że posiadacze karty EKUZ mogą korzystać z publicznej opieki zdrowotnej w sytuacjach nagłych, na tych samych warunkach, co obywatele Wielkiej Brytanii. Trzeba jednak pamiętać, że brytyjski system NHS również zakłada współpłatność w niektórych przypadkach, np. przy wykupywaniu leków na receptę. W praktyce oznacza to, że obowiązek opłacenia części kosztów może się pojawić, mimo posiadania ważnej karty. Dlatego nawet przy wyjeździe do UK warto rozważyć wykupienie dodatkowego ubezpieczenia turystycznego.

Uzyskałeś EKUZ – co dalej?

Po odbiorze karty należy pamiętać o jej terminie ważności. Po jego upływie ważności utracisz prawo do korzystania z leczenia za granicą, dlatego w przypadku kolejnego wyjazdu możesz złożyć wniosek ponownie, pamiętając o aktualnym potwierdzeniu ubezpieczenia. W przypadku wypełniania wniosku online procedura zajmie kilka minut, a karta zostanie przesłana pocztą.

W podobnych przypadkach musimy ustalić, czy posiadacz karty ma prawo do pełnej opieki, czy też ograniczonej, dlatego warto zawsze zapoznać się z zasadami obowiązującymi w kraju docelowym. Niektóre kraje stosują bowiem różne reguły dotyczące świadczeń zdrowotnych, a dostęp do świadczenia społecznego innego typu (np. zasiłków) nie ma wpływu na zakres opieki zdrowotnej.