Co to jest hipodoncja i jakie są jej przyczyny?

Czym jest hipodoncja i jakie są rodzaje tej choroby?

Hipodoncja jest schorzeniem, w którym występuje brak zawiązków zębów stałych. Nie dotyczy jednak ósemek, których zanikanie jest częścią naturalnego procesu ewolucyjnego, a nie stanu chorobowego. Najczęściej związana jest ona z brakiem zębów siecznych bocznych górnych oraz przedtrzonowców. 

Hipodoncja może przyjmować różną postać, z tego względu dzieli się na trzy rodzaje:

• oligodoncje, w przypadku której występuje brak sześciu lub większej ilości zębów,

• mikrodoncje, w przypadku której występują miniaturówe zęby o anatomicznie zachowanej strukturze prawidłowej wielkości uzębienia, 

• taurodontyzm, w przypadku, którego występują nadmiernie duże zęby o znacznie mniejszych korzeniach. 

Czym spowodowany jest brak zawiązków zębów stałych? — przyczyny hipodoncji

Brak zawiązków zębów stałych może wynikać z różnych przyczyn. Wśród nich kluczowe znaczenie mają czynniki genetyczne, które odgrywają istotną rolę w predyspozycji do tego schorzenia. Ponadto radioterapia oraz chemioterapia stosowana w leczeniu nowotworów u dzieci mogą negatywnie wpływać na rozwój zawiązków zębów stałych. Istnieją również inne czynniki ryzyka, takie jak infekcje w okresie prenatalnym czy traumy mechaniczne, które mogą powodować hipodoncję. 

Czy hipodoncja jest dziedziczna?

Biorąc pod uwagę to, że w najczęściej przyczyną występowania braku zawiązków zębów stałych są czynniki genetyczne, hipodoncja jest schorzeniem dziedzicznym. Badania naukowe identyfikują różne geny i ich mutacje związane z występowaniem tego schorzenia, takie jak MSX1 czy PAX9. Dziedziczenie hipodoncji może przebiegać zgodnie z różnymi wzorcami, w tym autosomalnym dominującym, autosomalnym recesywnym lub sprzężonym z chromosomem X.

Metody leczenia hipodoncji

Brak zębów stałych wynikający z występowania hipodoncji, jest nie tylko problemem natury estetycznej. Może on także doprowadzać do zaburzania w funkcjonowaniu narządu żucia. Dlatego schorzenie to w większości przypadków wymaga zastosowania odpowiedniego leczenia. 

Metody leczenia hipodoncji są głównie uzależnione od wieku pacjenta oraz liczby brakujących zębów. W przypadku dzieci stosuje się różne strategie w zależności od fazy rozwoju jamy ustnej. Obejmują one przede wszystkim monitorowanie rozwoju zębów, ortodoncję lub protezy tymczasowe, które muszą być regularnie dostosowywane do rozwijających się kości twarzy czaszki. 

U dorosłych istnieje z kolei szersza gama opcji terapeutycznych. W przypadku braku wielu zębów najczęściej stosowane są protezy ruchome, umożliwiające poprawę funkcji żucia lub mosty protetyczne. Jeśli hipodoncja dotyczy z kolei pojedynczych braków w uzębieniu, polecanym rozwiązaniem jest zastosowanie implantów dentystycznych. Są one trwałymi rozwiązaniami, które zastępują korzenie zębów i zapewniają przywrócenie prawidłowych funkcji narządu żucia. Aby istniała możliwość ich zastosowania, istotne jest jednak wcześniejsze, zaplanowane utrzymanie przestrzeni międzyzębowych, pozwalających na wykonanie uzupełnień protetycznych. 

Jak radzić sobie z hipodoncją na co dzień?

Radzenie sobie z hipodoncją na co dzień wymaga świadomego podejścia do higieny jamy ustnej i regularnej opieki stomatologicznej. Po zdiagnozowaniu braku zawiązków zębów stałych u dzieci najważniejszą rolę odgrywają ich opiekunowie. Powinni oni dbać o regularność wizyt kontrolnych u specjalistów oraz wspierać dziecko w nauce prawidłowych nawyków związanych z higieną jamy ustnej, a także ewentualnie zastosowanych protez. 

W przypadku osób dorosłych przede wszystkim istotne jest natomiast prawidłowe utrzymywanie higieny jamy ustnej poprzez codzienne szczotkowanie zębów, używanie nici dentystycznej oraz płynów do płukania jamy ustnej. Nie powinni oni także bagatelizować swojego problemu i w miarę możliwości zastosować rozwiązania, które pozwolą na uzupełnienie braków w uzębieniu. 

Profilaktyka związana z hipodoncją najlepiej, aby również obejmowała regularne wizyty u stomatologa i ortodonty. Z ich pomocy w Gdyni skorzystać można w klinice stomatologicznej DentalSand, oferującej dostęp do obu tych specjalistów w jednym miejscu. Odgrywają oni bowiem nie tylko kluczową rolę we wczesnym wykrywaniu braku zawiązków zęba, ale także zapobieganiu występowania problemów dotyczących układu żucia, będących następstwem tego schorzenia. 

Podsumowując, hipodoncja jest schorzeniem, z którym współczesna stomatologia jest w stanie skutecznie sobie radzić, poprzez zastosowanie różnych metod. Dlatego osoby, które borykają się z nią lub podejrzewają jej występowanie u siebie czy bliskich mają możliwość podjęcia leczenia. Informacji na temat braku zawiązków zębów stałych warto natomiast szukać nie tylko w internecie, ale także u stomatologów, którzy będą w stanie rzetelnie i profesjonalnie zaprezentować dostępne rozwiązania, dostosowane do indywidualnych przypadków.