Parabanki - czy tego słowa należy się bać?

Czym są parabanki i co je odróżnia od banku?

Parabanki są prywatnymi firmami udzielającymi pożyczek, ale bez przyjmowania depozytów od klientów. Ten element jest zarezerwowany właśnie dla banków (a także dla SKOKów). Z założenia parabanki prowadzą działalność zbliżoną do banków, ale nie w pełnym zakresie nie są jednak tymi bankami. Jednocześnie instytucje te podlegają ogólnemu nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), a ich działalność jest uregulowana przepisami kodeksu cywilnego (KC). Tym samym parabanki nie muszą być związane tymi samymi restrykcjami, co banki, wciąż jednak podlegają licznym regulacjom:

• Firma funkcjonująca jako parabank musi informować klientów o warunkach pożyczki, przedkłada odpowiedni druk Formularza Informacyjnego;
• Parabanki muszą badać zdolność kredytową potencjalnych pożyczkobiorców;
• Firma chcąca funkcjonować jako parabank, choć nie podlega pod Komisję Nadzoru Finansowego, musi uzyskać wpis do jej rejestru.

Co różni i łączy parabanki oraz banki? W przypadku obu tych instytucji są dostępne:

• Pożyczki lub kredyty gotówkowe;
• Karty kredytowe;
• Produkty z zabezpieczeniem na hipotece nieruchomości;
• Limity zaciąganych zobowiązań.

W przypadku banków mowa jest o bardzo uregulowanym rynku, który niweluje ryzyko ogłoszenia upadłości. Co więcej, Bankowy Fundusz Gwarancyjny gwarantuje wypłatę środków nawet przy upadku banku  - do pewnej wysokości. Pod tym względem parabanki nie dają takiej gwarancji, tym bardziej że nie funkcjonują na podstawie regulacji KNF. Jednak są nieraz ratunkiem dla osób mających problemy z płynnością finansową.

Z czego wynika popularność parabanków?

Istnieje wiele powodów, dla których ludzie sięgają po oferty parabanków. Wśród nich wymienia się m.in. błyskawiczność pozyskiwania środków. W banku zwykle potrzeba co najmniej kilku dni na pozyskanie kredytu, a w parabankach często możemy otrzymać pożyczkę już w kilkanaście minut.

To jest szczególnie korzystne przy pojawieniu się nagłych, nieprzewidzianych sytuacji. Co więcej, banki nie udzielą kredytu osobie, która dopiero straciła pracę. Parabanki dadzą tę możliwość, co też przyczynia się do ich dużej popularności – jest to wszakże stan przejściowy i po znalezieniu nowej pracy pożyczka może być spłacona. Popularność parabanków wynika nie tylko z większej dostępności oferty.

Wiąże się również z:

• ograniczeniem formalności,
• kuszeniem atrakcyjnym oprocentowaniem,
• otwartością na klientów z niskimi dochodami oraz innymi zobowiązaniami.

Jakie usługi oferują parabanki?

Co tak właściwie oferują nam parabanki?. Najbardziej podstawowe z nich to przede wszystkim szybka pożyczka gotówkowa. Zwykle jest udzielana na krótszy okres czasu (kilkanaście miesięcy) i z ograniczeniami kwoty do kilkudziesięciu tysięcy. Niektóre jednak stawiają na krótkie, pożyczki, czyli tzw. Chwilówki. Zwykle są przyznawane na okres 1 miesiąca (lub na nieco dłuższy czas) i na kwotę kilku tysięcy złotych.

Często takie ograniczenie dotyczy wyłącznie pierwszego zaciągnięcia zobowiązania i jest dodatkowo za darmo tzn. Bez naliczonego oprocentowania przy spłacie w terminie. Przykładowe usługi w parabanku można też łatwo porównywać dzięki stronom, które dokonują zebrania, zestawienia i analizy ofert poszczególnych firm pożyczkowych. Serwis https://pozyczasz.pl/pozyczki/w-parabanku/ wyróżnia aż 25 parabanków oferujących chwilówki online*.

Parabanki a bezpieczeństwo

Zwykło się uznawać, że parabanki nie są bezpiecznym rozwiązaniem. Faktycznie przez pewien czas był to wyraźnie nieuregulowany rynek, więc klienci musieli liczyć się z ryzykiem w postaci tego, że firma, której zaufali, nie będzie tak uczciwa, jak się przedstawiała. Tu należy jednak od razu wyjaśnić, że czasy wyraźnie się zmieniły. Choć wciąż jest to rozwiązanie bardziej ryzykowne niż kredyt w banku (chociażby z racji zabezpieczenia ze strony Bankowego Funduszu Gwarancyjnego), ryzyko natrafienia na oszustwo jest o wiele niższe.

Wynika to z faktu, że legalnie działające parabanki są zarejestrowane na stronie KNF. Jednocześnie na tej stronie można znaleźć listę podmiotów uznanych za niewiarygodne lub takie, których działalność wzbudza podejrzenie. Oznacza to, że przed zaciągnięciem pożyczki wystarczy zajrzeć na stronę KNF, aby przekonać się, czy jest to godna zaufania instytucja. Bezpieczeństwo w parabankach zwiększyła również ustawa antylichwiarska. Dzięki regulacjom jasno wiadomo, co w przypadku pożyczki w parabanku jest jej kosztem. W praktyce ogranicza to wysokość kosztów nakładanych na pożyczkobiorcę.

Co jeszcze obowiązuje od niedawna?

• Wprowadzenie maksymalnych kosztów pożyczki – parabanki już nie mają takiej „samowolki”.
• Niższe koszty pożyczek – zmniejszają się maksymalne pozaodsetkowe koszt pożyczki. Nie mogą one przekroczyć 45 całkowitej kwoty pożyczki.
• Przy wcześniejszej spłacie pożyczki koszty będą proporcjonalnie obniżane tak, jak dotychczas było to w bankach.

Ile kosztuje pożyczka w parabanku?

W tym miejscu można zadać sobie kluczowe pytanie: Ile ostatecznie kosztuje zaciągnięcie pożyczki w parabanku? Odpowiedź podstawowa brzmi: to zależy. Inaczej będziemy rozpatrywać koszty pożyczki na dłuższy czas i na kilkadziesiąt tysięcy złotych, a inaczej oferty parabanków w postaci tzw. Chwilówek.

Warto dokładnie wczytywać się w oferty parabanków i sprawdzać, jakie ich oferta ma RRSO. Jeszcze niedawno uznawano, że pożyczki tego typu mogą być bardzo drogie i niekorzystne. Jednak po wprowadzeniu wspomnianej ustawy antylichwiarskiej wiele się zmieniło. Dzięki temu skończono z ukrytymi opłatami, które powodują wysokie oprocentowanie.

W praktyce jednak warto dokładnie przyglądać się opisom ofert poszczególnych firm. W przypadku wielu chwilówek pierwsza pożyczka jest pozbawiona dodatkowych opłat (RRSO wynosi 0%). Często jednak ponowne zaciągnięcie pożyczki w tej instytucji, choć otwiera opcję wzięcia wyższej sumy pieniędzy, jednocześnie oznacza zwykle wzięcie pożyczki na kilkaset procent RRSO.

Jak oblicza się koszty pożyczki?
W praktyce musimy spojrzeć na RRSO widniejące obok dostępnej dla nas oferty. Im niższa jego wartość, tym niższe koszty pożyczki. Z jednej strony warto patrzeć na oprocentowanie, jednak to właśnie RRSO jest składową wszystkich kosztów, w tym:

• Oprocentowania;
• Marż;
• Prowizji

Pamiętajmy przy tym, że im dłuższy czas spłaty pożyczki, tym wyższy będzie ostateczny koszt zobowiązania, choć z zasady miesięczna (lub tygodniowa) rata będzie niższa.

* Stan na 30.06.2023