Co zrobić, aby przyspieszyć dysk?

Dlaczego dyski twarde i SSD tracą wydajność?

W miarę używania komputera i w zależności od tego, co z nim robimy, dyski te zapełniają się danymi, z których część jest osobista i niezbędna, ale inne dane są bezużyteczne. To jednak nie jedyny powód, dla którego dyski te zaczynają się gorzej sprawować. Na przykład w przypadku dysków twardych poważnym problemem jest fragmentacja. Gdy kopiujemy duży plik, zazwyczaj nie jest on kopiowany w całości na koniec dysku, między innymi dlatego, że w zależności od zapełnienia dysku nie ma na niego miejsca. Zamiast tego jest podzielony na bardzo małe części i wypełnia luki między innymi plikami.

Kiedy otwierasz ten plik, głowica dysku musi przejść przez wszystkie luki, aż odczyta cały plik, a to trwa długo. Nie dotyczy to na przykład dysków SSD, ponieważ dostęp do nich jest losowy, a nie sekwencyjny, dlatego dyski SSD są lepsze. Najwyższej klasy laptopy z dyskami SSD znajdziesz na: https://www.mediaexpert.pl/komputery-i-tablety/laptopy-i-ultrabooki/laptopy/seria_dell-vostro. Mogą być też inne czynniki, które wpływają na wydajność dysków HDD i dysków SSD. Przykładem może być obecność procesów i usług w systemie Windows, które generują cykle odczytu i zapisu (np. indeksowanie), a nawet posiadanie niewielkiej ilości wolnego miejsca, co zawsze przekłada się na znaczny spadek wydajności.

Jak przyśpieszyć dysk twardy?

Im więcej wolnego miejsca, tym lepiej

Jednym z powodów, dla których dyski mogą działać wolniej niż normalnie, jest mała ilość dostępnego miejsca. Im więcej jest wolnego miejsca, tym łatwiej można zapisywać i odczytywać dane, ale gdy wolna przestrzeń zaczyna się kurczyć, coraz trudniej jest znaleźć miejsce na przechowywanie danych i właśnie wtedy trzeba uciekać się do fragmentacji (tylko w przypadku dysków HDD). Dlatego też, jeśli chcemy, aby nasz dysk działał znacznie lepiej, ideałem jest, aby zawsze miał tyle wolnego miejsca, by nasze nowe dane mogły być bez problemu odczytywane. Dodatkowo Windows zawsze musi mieć pewną ilość wolnego miejsca (około 32 GB) i jeśli go nie ma, to oprócz tego, że będzie działał wolniej niż zwykle, będziemy mieli problemy z aktualizacją.

Włączenie pamięci podręcznej do zapisu

Jest to kolejne ustawienie, które może mieć duży wpływ na wydajność zwykłych dysków twardych, ale nie tak bardzo na dysków SSD. Ta pamięć podręczna jest tymczasowym miejscem przechowywania, które posiadają dyski, gdzie dane są szybko kopiowane przed zapisaniem na samym dysku. Pamięć podręczna jest znacznie szybsza od zwykłej pamięci masowej, choć ze względu na cenę ma znacznie bardziej ograniczoną pojemność. Dodatkowo narażamy się na ryzyko utraty wszystkich danych przechowywanych w pamięci podręcznej, jeśli zasilanie wyłączy się przed skopiowaniem danych na dysk. Możemy sprawdzić, czy ta pamięć podręczna jest aktywna i aktywować ją z menedżera urządzeń Windows, otwierając właściwości dysku twardego. 

Regulacja stronicowania

Plik stronicowania, czyli swap, to plik, który Windows tworzy na dysku twardym SSD, aby móc skopiować nieużywane części pamięci RAM, gdy jest na niej bardzo mało wolnego miejsca. Plik ten zajmuje znaczną ilość miejsca, a także oznacza znaczną utratę wydajności dysku twardego. Jeśli mamy wystarczająco dużo pamięci RAM (32 GB, 64 GB itd.), możemy wyłączyć to stronicowanie, bo nigdy nie będziemy z niego korzystać. Jeśli jednak mamy mało pamięci, to ta opcja powinna być włączona.

Włączanie funkcji TRIM

TRIM to technologia NTFS na poziomie pamięci masowej, która umożliwia systemowi operacyjnemu wysyłanie instrukcji bezpośrednio do dysku SSD w celu wykonania określonych zadań, takich jak usuwanie plików. Dzięki temu, gdy usuniemy jakiś plik lub gdy nie jest on już potrzebny, dysk SSD wie o tym i może go usunąć, a miejsce oznaczyć jako "dostępne", aby przygotować się na nowe odczyty. Stan tej funkcji możemy sprawdzić uruchamiając poniższe polecenie w oknie CMD z uprawnieniami administratora:

"fsutil behavior query DisableDeleteNotify"

Jeżeli zwrócona wartość wynosi "0", to TRIM jest włączony. Z drugiej strony, jeśli wartość wynosi "1", to TRIM jest wyłączony. I możemy go aktywować (jeśli dysk obsługuje tę funkcję) wykonująć w tym samym oknie CMD następującą komendę:

"fsutil behavior set DisableDeleteNotify 0"

Teraz ta funkcja jest włączona na dysku SSD i powinieneś zauważyć zmianę w szybkości dysku.